Werkcentrum Noordoost-Brabant - Voorkom schijnzelfstandigheid als zzp'er

Het zal je maar gebeuren. Je denkt dat je als zzp’er en dus als zelfstandige werkt, maar de Belastingdienst vindt jou een schijnzelfstandige. Volgens de fiscus ben je dan geen ondernemer. Zelfs niet als jij en je opdrachtgever duidelijk hebben afgesproken en vastgelegd dat jullie geen dienstverband willen. En dat kan flinke gevolgen hebben voor jou als zzp’er. Werkcentrum Noordoost-Brabant zocht het voor je uit.

Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan bestaat de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA). Deze maakt jou als opdrachtnemer samen met je opdrachtgever verantwoordelijk voor afspraken over jullie werkrelatie. Hiermee bepalen jullie of je een opdracht uitvoert als ondernemer of dat er sprake is van loondienst. Zo wil de Belastingdienst voorkomen dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.

In de acht jaar dat deze wet bestaat heeft de Belastingdienst hierop nauwelijks gehandhaafd. Op 1 januari 2025 gaat dat veranderen. Daarnaast ligt er een wetsvoorstel voor de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden. In dit artikel lees je wat dit voor jou als zzp’er kan betekenen.

Bij schijnzelfstandigheid neem je een opdracht aan als ondernemer, maar eigenlijk ben je in loondienst. De opdrachtgever is dan werkgever die zijn verplichtingen niet nakomt. Naar de Belastingdienst en naar jou.

Als zzp’er moet je zelf kunnen bepalen hoe, waar en wanneer je werkt. Ook mag er geen sprake zijn van een gezagsverhouding. Voor de uren die je werkt word je wel betaald maar krijg je geen loon. Je krijgt loon als je bijvoorbeeld vakantiegeld krijgt of wordt doorbetaald bij ziekte.

Voor jou als zzp’er kan dat consequenties hebben. Je fiscale voordelen zoals zelfstandigenaftrek, MKB-korting en aftrekposten voor bedrijfskosten vervallen. Ook kun je een naheffing van de Belastingdienst krijgen. En soms zelfs een boete.

Daarnaast is het niet zo dat je automatisch werknemer wordt omdat de Belastingdienst je niet als ondernemer ziet. Je krijgt dus niet de voordelen die werknemers hebben zoals WW, doorbetaling bij ziekte of andere voorzieningen.

Bij een aantal specifieke groepen is er altijd sprake van een fictieve dienstbetrekking. Als dat zo is, ben je volgens de wet werknemer. En moet jouw opdrachtgever loonheffingen inhouden. Ook als er géén sprake is van een verplichting tot persoonlijke arbeid of een gezagsverhouding. Op de website van de belastingdienst lees je voor welke groepen dit geldt.

Als zzp’er moet je dus zelf kunnen bepalen hoe, waar en wanneer je werkt. Ook mag er geen sprake zijn van een gezagsverhouding. Daarnaast moet je als ondernemer minimaal drie opdrachtgevers per jaar hebben. Ook mag je niet meer dan 70% van je uren voor één van je opdrachtgevers werken. Wil je weten of de belastingdienst jou als ondernemer ziet? Doe dan de ondernemerscheck.

Twijfel je toch nog of je werkt als ondernemer of in loondienst? Gebruik dan een modelovereenkomst. Dit is een door de Belastingdienst goedgekeurd document. Hierin staan afspraken die de werkrelatie tussen jou als zzp’er en je opdrachtgever verduidelijken. Als je werkt volgens een modelovereenkomst, ben je niet in loondienst. Je bent dan een zelfstandige die een opdracht uitvoert.

Wil je ervoor zorgen dat de Belastingdienst jou als zelfstandige (blijft) zien? Dan heb je misschien iets aan onderstaande tips:

• Spreek bij opdrachten af dat jij zelf je werktijden bepaalt en niet verplicht aanwezig bent bij vergaderingen, bedrijfsuitjes etc.

• Laat je niet maandelijks een vast bedrag betalen. Spreek af dat je bij ziekte niet krijgt doorbetaald.

• Zorg jaarlijks voor drie of meer opdrachtgevers.

• Stel voor je opdrachten een modelovereenkomst op. Zet daar ook in dat bij noodzaak jouw werk door een ander kan worden uitgevoerd.

Om het nog wat ingewikkelder te maken ligt er een nieuw wetsvoorstel: de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VDBA). Deze moet, zoals de naam van de wet al aangeeft, de huidige wet DBA verduidelijken. In deze wet wordt naast de voorwaarden die al zijn opgenomen in de Wet DBA ook gekeken naar de hoogte van het uurtarief. Daarnaast wordt het inbeddingscriterium geïntroduceerd. Hiermee wordt bedoeld dat als je als zzp’er wordt ingehuurd voor werk dat is ingebed in de organisatie (dus voor werk dat ook door werknemers van die organisatie wordt gedaan) jij voor die klus ook gezien moet worden als werknemer. Of en wanneer deze wet wordt aangenomen en geïntroduceerd is nog onduidelijk.

Het is dus belangrijk het nieuws de komende tijd in de gaten te houden en jezelf goed te (laten) informeren. Dan weet je hoe jij ook in de toekomst als zelfstandige kunt blijven werken. Heb je nog vragen of opmerkingen over dit thema? Neem dan contact op met Louisa Henderson/ Werkcentrum NOB. Wij kijken hoe we je vragen kunnen beantwoorden. Natuurlijk zijn we ook heel benieuwd hoe jullie, zzp’ers in onze regio, hierover denken.